534. Η καριέρα της γυναίκας στον ανδροκρατούμενο κόσμο.

Μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, η γυναικεία εργασία ήταν ταμπού και ντροπή για τον σύζυγο αφού σήμαινε ότι δεν ήταν ικανός να την θρέψει (!) ενώ μόλις το 1952 απέκτησαν οι Ελληνίδες δικαίωμα ψήφου. Στα επόμενα εξήντα χρόνια, οι γυναίκες κάλυψαν μια αβυσσαλέα απόσταση. Κατόρθωσαν να καταξιωθούν στην συνείδηση του κόσμου και να εκπορθήσουν όλα τα θεωρούμενα ανδρικά επαγγέλματα, που στην πράξη αποδείχτηκε ότι δεν είχαν λόγο να θεωρούνται ως τέτοια. 

Η πορεία τους δεν ήταν εύκολη. Πληρώθηκαν με χαμηλότερους μισθούς  από εκείνους των ανδρών για την ίδια δουλειά, άκουσαν μύριες ειρωνείες, υπέστησαν σεξουαλικές παρενοχλήσεις και συνδύασαν τον δύσκολο ρόλο της εργαζόμενης μητέρας και της νοικοκυράς αλλά δεν πτοήθηκαν. Επέμειναν και κατενίκησαν την προκατάληψη των ανδρών που έβλεπαν την επαγγελματική τους ανέλιξη σαν απειλή για την δική τους.  Παλιός συνάδελφος, γνωστός για την στενοκεφαλιά του, είχε συστήσει κάποτε σε νεαρή εκπαιδευόμενη "να πάει να πλύνει πιάτα". Τελικά, εκείνη εξελίχθηκε σε επιτυχημένο διευθυντικό στέλεχος τραπεζών καταλαμβάνοντας θέσεις ανώτερες από την δική του. 

Σήμερα, η μεγαλύτερη ικανότητα οδήγησης αυτοκινήτου από τις γυναίκες αναγνωρίζεται έμπρακτα από ασφαλιστικές εταιρείες με έκπτωση στα ασφάλιστρα. Έχουν καλλίτερες σχολικές επιδόσεις, όπως αποδεικνύουν οι  περισσότερες πρωτιές στις εισαγωγικές. Οργανικά είναι ισχυρότερες, αφού σύμφωνα με την Στατιστική Αρχή, το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών, είναι 18,5 χρόνια για τους άντρες και τα 20,6 χρόνια για τις γυναίκες. 

Οι γυναίκες έχουν καταλάβει με επιτυχία όλα τα επαγγέλματα ακόμη και του πιλότου πολεμικών αεροσκαφών, στις ΗΠΑ. Διαπρέπουν στον ανδροκρατούμενο κόσμο της ναυτιλίας: οι καπετάνισσες δεν υστερούν σε τίποτε από τους άνδρες συναδέλφους τους, αρκετές επιτυχημένες ναυτιλιακές εταιρείες και τράπεζες διοικούνται από γυναίκες.  Πριν από λίγα μόλις χρόνια, η τότε Τράπεζα Εργασίας είχε ως πολιτική να μην προσλαμβάνει γυναίκες.   

Κάποιες γυναίκες έχουν την φήμη ότι είναι δύσκολες στην δουλειά τους.  Συνεργαζόμενος μαζί τους δεν είχα πρόβλημα. Απλά τις σεβόμουν ως επαγγελματίες γιατί ήξερα πως πίσω από μια επιτυχημένη γυναίκα κρύβεται μεγαλύτερος μόχθος  επειδή για να καταλάβει την θέση της  έπρεπε να είχε πολεμήσει την ανδρική προκατάληψη. Κάποτε ταξίδεψα στο Λονδίνο με την διευθύντρια μεγάλης ναυτιλιακής εταιρείας, γνωστής για τον αυταρχισμό της. Στο ρεστοράν που με κάλεσε για δείπνο, μου εκμυστηρεύτηκε ότι αναγκαζόταν να παίζει αυτόν τον ρόλο για να καταπολεμήσει την προσωπική της δειλία και να επιπλεύσει σε ένα ανδροκρατούμενο χώρο, στον οποίο σύμφωνα με την αρρωστημένη αντίληψη, η κατάληψη μιας σημαντικής θέση από γυναίκα έχει εξαγοραστεί με ανταλλάγματα...

Στην ιστορία, οι μόνες γυναίκες που ασκούσαν εξουσία ήταν οι βασίλισσες. Στα νεότερα χρόνια εμφανίζονται και μη γαλαζοαίματες σιδηρές κυρίες: Ιντίρα Γκάντι, Γκόλντα Μέιρ, Μάργκαρετ Θάτσερ, Άνγκελα Μέρκελ. Ομολογώ ότι μεγαλύτερη εμπιστοσύνη μου εμπνέουν αρχηγοί κρατών.

Κύριοι ομόφυλοι, ας το παραδεχτούμε. Με εξαίρεση την μυϊκή δύναμη, δεν υπερτερούμε σε τίποτε απολύτως από τις γυναίκες. Μάλιστα,  αν ντε και καλά πρέπει να βάλουμε ταμπέλες στα φύλα, θα ψήφιζα το γυναικείο ως το ισχυρό. 

Οι γυναίκες έχουν όμως πολύ ακόμη δρόμο να διανύσουν. Ευτυχώς, με την πάροδο του χρόνου, μειώνεται η προκατάληψη οπότε μετά από κάποια χρόνια θα μηδενιστεί. Για να το επιτύχουν αρκεί να το πιστέψουν οι ίδιες.  Να μην νομίζουν ότι χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν γοητεία (οι λίγες που το έκαναν είχαν βραχύβια επιτυχία και στιγματίστηκαν) ούτε  δάκρυα ούτε να μιμηθούν τα ανδρικά πρότυπα. Αν είναι σωστές στη δουλειά τους και διαθέτουν επαγγελματική συνείδηση, γρήγορα θα αναγνωριστούν. 

Όπως το χρώμα ενός αυτοκίνητου δεν κάνει καμιά διαφορά στην απόδοσή του, το ίδιο δεν κάνει και μια ανατομική διαφορά στο ανθρώπινο σώμα. Η καριέρα είναι σαν την ελευθερία. Δεν χαρίζεται, κατακτιέται με προσπάθειες και διεκδικήσεις. 

(Aπό την στήλη μου "Εμπειρικές Συμβουλές Αυτοβελτίωσης" στο ποιοτικό e-περιοδικό Flow Magazine:

http://www.flowmagazine.gr/article/view/i_kariera_tis_gunaikas_ston_androkratoumeno_kosmo)

510. Τι προοπτικές καριέρας προσφέρει η ναυτιλία και σε ποια επαγγέλματα;

Μολονότι μεγάλωσα στον Πειραιά, δεν μπορούσα μικρός να φανταστώ ότι, στην Ακτή Μιαούλη, εκατοντάδες ναυτιλιακές εταιρείες που διαχειρίζονταν μερικές χιλιάδες εμπορικά, ποντοπόρα πλοία είχαν την έδρα τους στα κτίρια της περιοχής. Το έμαθα κατά τύχη, όταν άρχισα να εργάζομαι στο ναυτιλιακό κατάστημα αμερικάνικης τράπεζας. στην περιοχή αυτή. Τότε, ένας νέος κόσμος απλώθηκε  μπροστά μου, ο κόσμος της ναυτιλίας. Μου άρεσε, έμεινα και τον υπηρέτησα για τέσσερις δεκαετίες, ως διευθυντικό στέλεχος ναυτιλιακών τραπεζών και επιχειρήσεων. Στην ναυτιλία κάνει καριέρα ο γιος και ο ανιψιός μου.

Για τον πολύ κόσμο, η ναυτιλία παραμένει ένα χώρος κλειστός, απόμακρος και μυστηριώδης. Κι όμως, ένα ολόκληρο σύστημα ζει και κινείται γύρω της, που δίνει εργασία σε εκατοντάδες χιλιάδες  οικογένειες. Εδώ θα προσπαθήσω να τον αποκαλύψω, αφού στην πραγματικότητα δεν κρύβει κανένα μυστήριο. 

Ο ελληνόκτητος στόλος είναι ο πρώτος στον κόσμο και αντιπροσωπεύει το 17% του παγκόσμιου από πλευράς χωρητικότητας, με πάνω από τρεισήμισι χιλιάδες πλοία. Οι εκατοντάδες εταιρείες που τα διαχειρίζονται βρίσκονται  κυρίως στον Πειραιά και στα βόρεια και νότια προάστια και απασχολούν, πέραν των πληρωμάτων, πολυάριθμο διοικητικό προσωπικό.

Γύρω από τις ναυτιλιακές εταιρίες αναπτύσσονται πολλές παραναυτιλιακές δραστηριότητες: μεσιτικά γραφεία ναυλώσεων και αγοραπωλησιών, νηογνώμονες, ναυπηγικές και ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες, ναυτασφάλειες, ρυμουλκήσεις, ναυαγιαιρεσίες, πετρελεύσεις, λιπαντικά, τροφοδοσίες, εφοδιασμοί, τράπεζες, νομικά γραφεία, ελεγκτικολογιστικές εταιρείες εξειδικευμένες στη ναυτιλία, ναυτιλιακές  πανεπιστημιακές σχολές και ιδιωτικά κολλέγια, ταξιδιωτικά γραφεία, ναυτιλιακός τύπος, επικοινωνίες και πολλά άλλα.

Με όλο αυτό το πλέγμα των δραστηριοτήτων που περιστρέφεται γύρω της, η ναυτιλία προσφέρει θέσεις εργασίας, εκτός των ναυτικών, σε ένα ευρύ φάσμα επαγγελματιών και επιστημόνων στην Ελλάδα και, για τους πιο φιλόδοξους, στο εξωτερικό, λόγω της διεθνούς φύσης της. Λειτουργώντας σε καθεστώς ελεύθερου ανταγωνισμού, δίχως επιδοτήσεις του δημοσίου, η ναυτιλία διατηρεί την ανεξαρτησία της από τις γνωστές κρατικές ή πολιτικές παρεμβολές. Ο εργασιακός χώρος είναι αξιοπρεπής, η αξιοκρατία πρυτανεύει και οι αμοιβές είναι ικανοποιητικές.  

Εξ αιτίας των δυνατοτήτων απασχόλησης στην ναυτιλία, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ένας μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με αυτόν τον προσανατολισμό. Αναφέρω ενδεικτικά:

Νομικές σχολές με εξειδίκευση και μετεκπαίδευση στο Λονδίνο, στο ναυτικό δίκαιο με δυνατότητα εργασίας σε ναυτιλιακά νομικά γραφεία, που περιλαμβάνουν παραρτήματα διεθνών νομικών οίκων, σε ναυτιλιακές εταιρείες και τράπεζες  ως νομικός σύμβουλος, σε ναυτασφαλιστικές εταιρίες κλπ.

Οικονομικές σχολές με ναυτιλιακή εξειδίκευση όπως το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το μεταπτυχιακό The Costas Grammenos Centre for Shipping Trade and Finance, Citi University, στο Λονδίνο, το ACCA, για θέσεις σε ναυτιλιακές τράπεζες,  εταιρείες (CFO), ελεγκτικολογιστικές εταιρείες, κλπ.

Τεχνικής κατεύθυνσης, όπως πολυτεχνικές σχολές ναυπηγών, μηχανολόγων, ηλεκτρολόγων στη Ελλάδα ή στο εξωτερικό με στόχευση στο τεχνικό τμήμα των ναυτιλιακών εταιρειών (Αρχιμηχανικός, Τεχνικός Διευθυντής), στους νηογνώμονες,  στα ναυπηγεία κλπ.

Στην Ελλάδα λειτουργούν παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων και κολλεγίων με ναυτιλιακό αντικείμενο ενώ διεθνείς ναυτιλιακοί οργανισμοί εδώ και στο εξωτερικό προσφέρουν εξειδικευμένες γνώσεις.

Για νέους που τους αρέσουν τα ταξίδια και η περιπέτεια, το επάγγελμα του ναυτικού συνεχίζει να προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, όπως υψηλούς μισθούς (ακόμη και για  πρωτόμπαρκους,  ενώ ο μισθός του πλοιάρχου και του αρχιμηχανικού ξεπερνά τις δέκα χιλιάδες ευρώ), άνετη διαμονή, αφού ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων έχει κατέβη σημαντικά ενώ πολλά είναι νεότευκτα, η εξάμηνη παραμονή στο πλοίο, η δυνατότητα μεταπήδησης στη στεριά ως αρχιπλοίαρχος ή αρχιμηχανικός κλπ.

Σημειωτέον ότι μολονότι παραδοσιακά η ναυτιλία ήταν ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα τα τελευταία αρκετά χρόνια έχει απορροφήσει πολλές γυναίκες που διαπρέπουν στον τομέα τους. Εξ άλλου, μία από τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες διοικείται από γυναίκα.   

Τα σχετικά με την ναυτιλία επαγγέλματα είναι αποδοτικά, ενδιαφέροντα αλλά και απαιτητικά. Θέλουν ανθρώπους με όρεξη για σκληρή δουλειά, δημιουργικότητα και προσήλωση. Βεβαίως, όπως συμβαίνει σε όλα τα επαγγέλματα, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την άμεση απασχόληση όλων των αποφοίτων των ναυτιλιακών σχολών. Εξ άλλου χαρακτηριστικό της ναυτιλίας είναι η κυκλικότητα, οπότε σε περιόδους ευημερίας η ζήτηση εργασίας αυξάνεται και στην ύφεση μειώνεται.

Σκοπός του άρθρου μου είναι να επισημάνω στους νέους την προοπτική σταδιοδρομίας σε αυτό τον χώρο. Οι ενδιαφερόμενοι  μπορούν να το ψάξουν περισσότερο. Σε όσους ή όσες το τολμήσουν εύχομαι καλή επιτυχία. 

(Από την στήλη μου "Εμπειρικές συμβουλές αυτοβελτίωσης" στο διαδικτυακό περιοδικό Flow Magazine)