Συχνό πλέον φαινόμενο στην εποχή μας η αυτοκτονία λόγω χρεών. Ομολογώ πως δεν το καταλαβαίνω. Αν είχα μπροστά μου ένα υποψήφιο αυτόχειρα λόγω χρεών θα ήθελα να του έλεγα δυο λόγια. Επειδή αυτό είναι αδύνατον, γράφω αυτή την επιστολή με την αμυδρή ελπίδα ότι ενδέχεται να την διαβάσει.
«Φίλε μου, κατανοώ την απόγνωση σου. Τα χρέη σε έχουν πνίξει, οι δανειστές σε κυνηγούν και σου κάνουν τον βίο αβίωτο. Όμως, κάνε ακόμη μια προσπάθεια για να δούμε το πρόβλημα λίγο πιο ψύχραιμα. Δεν χάθηκε το παν. Έχεις ακόμη την ζωή σου και την υγεία σου. Την οικογένειά σου και τους φίλους σου που σε αγαπούν και θα πικραθούν αν σε χάσουν.
«Καλά όλα αυτά αλλά με τους δανειστές, τι θα γίνει;» θα με ρωτήσεις ευλόγως. Επίτρεψέ μου να σου απαντήσω με ένα ανέκδοτο. Περασμένα μεσάνυχτα και ο Ισαάκ στριφογυρίζει σαν σβούρα στο κρεβάτι, αδυνατώντας να κοιμηθεί. Η γυναίκα του τον ρωτά τι συμβαίνει. «Τι να συμβαίνει; Χρωστώ στον γείτονα, τον Αβραάμ, 100 λίρες που πρέπει να του επιστρέψω αύριο το πρωί, και δεν τις έχω», της είπε. Αυτό είναι το πρόβλημά σου; Θα το ταχτοποιήσω αμέσως». Σηκώνεται εκείνη ανοίγει το παράθυρο και μέσα στη νύχτα φωνάζει: «Αβραάμ, Αβραάμ, ξύπνα, θέλω να σου μιλήσω». Σε λίγο ανοίγει το απέναντι παράθυρο και ένας αγουροξυπνημένος Αβραάμ τι ρωτά: «Τι έπαθες, Σάρα, και φωνάζεις;». «Ο άντρας μου σου χρωστά λεφτά, που πρέπει να σου πληρώσει αύριο». «Ναι». «Ε, μάθε λοιπόν πως δεν έχει να σου τα δώσει» και κλείνει το παράθυρο. Γυρίζει στον άντρα της «τώρα κοιμήσου εσύ και άσε τον Αβραάμ να ξαγρυπνά».
Αυτό που έκανε η Σάρα δεν είναι παρά η συνήθης πρακτική στον επιχειρηματικό (και όχι μόνο) κόσμο σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, από καταβολής κόσμου. Για κάθε δάνειο που χορηγείται από τράπεζα ή ιδιώτη υπάρχουν δύο εκδοχές για τον δανειολήπτη: είτε να μπορέσει να το ξεπληρώσει είτε όχι. Όποιος δίνει δάνειο γνωρίζει ότι παίρνει αυτόν τον ρίσκο. Η αδυναμία εξόφλησης δεν είναι ντροπή για τον οφειλέτη, εφόσον έχει εξαντλήσει όλες του τις δυνατότητες να επιστρέψει το οφειλόμενο ποσό ή έστω ένα μέρος αυτού, το μεγαλύτερο που μπορεί. Μομφή και ψόγος θα υπήρχε αν ήταν μπαταξής και ενώ μπορεί να αποπληρώσει δεν το κάνει για να «ρίξει» τον δανειοδότη.
Αυτά που γράφω εδώ δεν είναι θεωρητικολογίες. Στο τραπεζικό σύστημα, όπου υπηρέτησα επί δεκαετίες από διευθυντικές θέσεις, συνηθίζουμε να λέμε την βιβλική φράση, που συνοψίζει το θέμα: «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος». Όταν ο άλλος αποδεδειγμένα δεν έχει να σε πληρώσει, το παίρνεις απόφαση και διαγράφεις το χρέος. Αυτό δεν γίνεται μόνο με ιδιώτες και επιχειρηματίες αλλά και με ολόκληρες κυβερνήσεις.
Θα μου πεις πως όταν κάποιος πτωχεύσει, υποβαθμίζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής του. Η ζωή όμως είναι τόσο ωραία που αξίζει να την ζεις ανεξάρτητα από βιοτικό επίπεδο. Σε έσχατη ανάγκη, θα προτιμούσα να κλειστό σε μοναστήρι στο Αγιονόρος, όπου κανείς πιστωτής δεν θα με ενοχλεί, και να ζήσω το υπόλοιπο της ζωής μου σε γαλήνη θαυμάζοντας τη φύση. Και όταν, ύστερα από καιρό ηρεμούσα, ίσως αποφάσιζα, με νέο κουράγιο, να επέστρεφα σπίτι μου και να άρχιζα από την αρχή.
Η αυτοχειρία δεν λύνει κανένα απολύτως πρόβλημα. Η αυτοχειρία είναι η μη-λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα. Είναι από μόνη της πρόβλημα. Κανένας δεν κερδίζει τίποτε, όλοι χάνουν. Ο δανειστής μου δεν εισπράττει δεκάρα, οι συγγενείς και φίλοι μου χάνουν ένα αγαπημένο πρόσωπο και εγώ χάνω ό,τι πολυτιμότερο και μοναδικό έχω: την ζωή μου. Όλα τα άλλα μπορεί να είναι αναστρέψιμα. Η απώλεια της ζωής μου όχι.
Μια τελευταία λέξη. Αν εγώ δεν σε έπεισα με τα επιχειρήματά μου, τηλεφώνησε στις ειδικές γραμμές ψυχολογικής στήριξης που υπάρχουν γι’ αυτό τον σκοπό και μίλα για το πρόβλημά σου. Αυτό το τηλεφώνημα θα είναι η πιο σημαντική κίνηση που θα έχεις κάνεις στη ζωή σου. Σκέψου νηφάλια. Καλή τύχη".
(Εικονίζεται το σκίτσο μου με τίτλο "Αυτόχειρ" από την συλλογή "Γελοιογραφίες")
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου