334. O Φούφουτος και η καταγωγή του

Καθαρή Δευτέρα του 1954, εξαετής, χάζευα το γλέντι στην αυλή του γείτονα με σαρακοστιανά και ρετσίνα.  Όταν το κέφι άναψε έστησαν και «κυκλωτικούς χορούς», τραγουδώντας με το στόμα αφού ούτε γραμμόφωνο ούτε ραδιόφωνο υπήρχε.        

      Μετά το «εγώ ’μαι ενός ψαρά παιδί, που με ζηλεύει όποιος με δει» και λοιπά σεμνά, άρχισαν τα πιπεράτα, κατά το έθιμο. Ο άνδρας που έσερνε  το χορό τραγουδούσε  μόνος την πρώτη στροφή και αποκρίνονταν ομαδικά οι άλλοι χορευτές, άνδρες και γυναίκες:

-Σε δυο αυγά καθότανε / κλώσα δεν ήτανε
-Τί ’τανε, τί ’τανε κλώσα δεν ήτανε.

-Σε τρύπες εμπαινόβγαινε / ποντικός δεν ήτανε.
-Τί ’τανε, τί ’τανε ποντικός δεν ήτανε.

-Τους τοίχους επιτσίλαγε / ασπριτζής δεν ήτανε.
-Τί ’τανε, τί ’τανε ασπριτζής δεν ήτανε.

-Άσπρη μπλούζα φόραγε / μα γιατρός δεν ήτανε.
-Τί ’τανε, τί ’τανε μα γιατρός δεν ήτανε.

-Ήτανε ο φουφωτός / ο π……ς  μου ο ξεσκούφωτος!

      Με την τελευταία φράση ο χορός διαλύθηκε και οι χορευτές, ιδιαίτερα οι γυναίκες, σκανδαλισμένες, λύθηκαν στα γέλια.

      Το ίδιο τραγούδι ξανάκουσα λίγα χρόνια αργότερα με ίδιους στίχους. Στηρίζεται στο εύρημα της λέξης «φουφωτός» που ριμάρει με το «ξεσκούφωτος» (εν προκειμένω γυμνός, χωρίς προφυλακτικό. Υπήρχε τότε και το προφυλακτικό μάρκας «Σκουφίτσα»). Επειδή τέτοια λέξη δεν υπήρχε, εφευρέθηκε. Το θέμα «φουφ» παραπέμπει συνειρμικά στην κάψα της φουφούς ενώ η κατάληξη  -ωτός στο «καμαρωτός».

      Η λέξη άρεσε και γι’ αυτό αυτονομήθηκε από το ουσιαστικό που προσδιόριζε. Επειδή όμως η αυθυπαρξία δεν μπορούσε να σταθεί με το χαρακτηριστικό του επιθέτου που πρόδινε η κατάληξη –ωτός (τουρλωτός, μεταξωτός, ψηφιδωτός κλπ) η λέξη μεταλλάχθηκε στο ουσιαστικό «φούφουτος», που κατέληξε να εννοεί τον ανύπαρκτο.

      Από αυτό το τραγούδι βγήκε αργότερα το καλαμπούρι «ξέρεις τον φούφουτο…κλπ» και όχι το αντίθετο.

(Εικονίζεται ο πίνακας του Σπύρου Βασιλείου "Το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας"