494. Το ντύσιμο στο χώρο της εργασίας

Πρωτοέπιασα δουλειά σε μια μεγάλη ξένη τράπεζα ως απλός υπάλληλος με την υπόσχεση του διευθυντή ότι "συνηθίζουμε να προωθούμε τα ικανά μας στελέχη". Έδωσα διορία έξι μήνες στον εαυτό μου πριν να ψάξω  αλλού δουλειά. Παρατήρησα ότι όλα τα στελέχη της τράπεζας που προορίζονταν να καταλάβουν ή είχαν καταλάβει υψηλές θέσεις στην ιεραρχία ήταν ντυμένα με σακάκι και γραβάτα. Τους μιμήθηκα, μολονότι οι απλοί υπάλληλοι στο τμήμα που εργαζόμουν ντύνονταν απλά. Ήθελα να μεταφέρω το μήνυμα προς τα επάνω ότι "προσέξτε με, έχω τα προσόντα, είμαι έτοιμος, θέλω να γίνω ένας από εσάς", δουλεύοντας παράλληλα σκληρά και φιλότιμα. Σε έξι μήνες με κάλεσε ο διευθυντής για να μου ανακοινώσει το ευχάριστο νέο της προαγωγής. 

Από τότε είχα καταλάβει ότι το ντύσιμο στον εργασιακό χώρο είναι κώδικας που εκπέμπει μηνύματα. Όταν έρχεσαι σε επαφή με πελάτες για να συζητήσεις επαγγελματικά δεν μπορείς να φοράς μπλου τζιν, έστω κι αν είσαι χαμηλόβαθμος. Εκείνη την στιγμή εκπροσωπείς την  εταιρεία σου και προβάλλεις το κύρος της. Μα κι αν ακόμη η δουλειά σου δεν σε φέρνει σε επαφή με τον έξω κόσμο, οφείλεις να ντύνεσαι κόσμια. Χωρίς μπλου τζιν (και μάλιστα σχισμένο), αθλητικά παπούτσια, παρδαλά πουλόβερ ή πουκάμισα, υπερβολικά κοντή ή στενή φούστα. Αυτά τα ρούχα είναι κατάλληλα για εκδρομή, πικ νικ  ή βόλτα στα μπαράκια.  Όχι για την δουλειά.  Η κοσμιότητα στο ντύσιμο δείχνει σεβασμό στην ίδια την δουλειά μας, στους συναδέλφους και τελικά στον ίδιο τον εαυτό μας. 

Γενικότερα, κάθε εργασιακός χώρος έχει τους δικούς του κώδικες ντυσίματος, που ο κάθε εργαζόμενος εκεί οφείλει να σεβαστεί. Όπως λένε και οι αγγλοσάξωνες "when in Rome, behave like the Romans" (όταν βρίσκεσαι στη Ρώμη να συμπεριφέρεσαι όπως οι Ρωμαίοι).

Το τυπικό ντύσιμο του στελέχους μιας επιχείρησης απαιτεί σκούρο μπλε κοστούμι με λεπτή ρίγα, (pin striped), λευκό ή γαλάζιο μακρυμάνικο πουκάμισο (ακόμη και το καλοκαίρι), γραβάτα που καλύπτει την αγκράφα, μανικετόκουμπα (όχι απαραίτητα), παπούτσια τα κλασικά με κορδόνια και τρυπούλες, ζώνη και κάλτσες μαύρες, χαρτοφύλακας δερμάτινος. Ανάλογο ντύσιμο για τις γυναίκες με ταγιέρ και κοστούμια. Αυτή η ομοιομορφία είναι ομολογουμένως αστεία καμιά φορά. Ενίοτε διασκέδαζα σε κάποια συνέδρια βλέποντας τις μπλε σκούρες πλάτες των συμμετεχόντων στα μπροστινά μου καθίσματα. Αλλά και όταν με ένα ποτήρι στο χέρι κάναμε πηγαδάκι, έβλεπα τα πανομοιότυπα παπούτσια μας.

Στις τέσσερις δεκαετίες της καριέρας μου έλιωσα δεκάδες κοστούμια, μακρυμάνικα πουκάμισα και κλειστά παπούτσια και κράτησα για ενθύμιο όλες μου τις γραβάτες που αντανακλούν τη μόδα της κάθε εποχής: φαρδιές, στενές, μεταξωτές, πλεχτές, ριγέ, εμπριμέ, μονόχρωμες, ή με επαναλαμβανόμενα σχεδιάκια. Ήταν τόσο μεγάλη η ταύτιση του επαγγέλματός μου με την γραβάτα που έβλεπα καμιά φορά στον ύπνο μου, σαν εφιάλτη, ότι πήγαινα σε κάποια σύσκεψη χωρίς αυτήν.     

Μπορεί μερικά από αυτά που περιγράφω εδώ να φαίνονται υπερβολικά, όμως δεν είναι. Αν κάποιος θελήσει να ξεφύγει από αυτούς τους άγραφους νόμους της δεοντολογίας, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί αντικομφορμιστής και να εισπράξει ειρωνικά σχόλια ή την παρατήρηση των ανωτέρων του.  Θυμάμαι νεαρό συνάδελφο με πολύ χαλαρωμένη γραβάτα στον οποίο ο διευθυντής τού παρατήρησε "πάλευες με κανένα;". Αλλού ο ιδιοκτήτης της εταιρείας είπε σε νεαρή γραμματέα, που φορούσε χοντρό πουλόβερ με έντονα σχέδια: "για εκδρομή ετοιμάστηκες;".

Συναφές με το ντύσιμο είναι το γενικό παρουσιαστικό. Στους άνδρες, αλογοουρές, σκουλαρίκια και εμφανή τατουάζ (εξαιρούνται οι...σεφ) δεν επιτρέπονται. Θυμίζω τον a priori αποκλεισμό από συνεντεύξεις υποψήφιων με τατουάζ από ξένη αεροπορική εταιρεία για πληρώματα καμπίνας. Στις γυναίκες, κοιλίτσες έξω, σκουλαρίκια εκτός αφτιών, τατουάζ και τολμηρό ντύσιμο ή έντονο μακιγιάζ  είναι ανεπιθύμητα. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, σημειώνω ότι εδώ απλά καταγράφω μια κατάσταση που υπάρχει στον κόσμο των επιχειρήσεων, ανεξάρτητα από τις όποιες προσωπικές μου απόψεις πάνω στο θέμα. 

 

Η παροιμία λέει πως τα ρούχα δεν κάνουν τον παπά. Τον υπάλληλο όμως σίγουρα τον κάνουν,.

(Από την στήλη μου "Εμπειρικές συμβουλές αυτοβελτίωσης" στο διαδικτυακό περιοδικό Flow Magazine:
http://www.flowmagazine.gr/article/view/to_ntusimo_sto_xoro_tis_ergasias)